TARSUS'UN TARİHİ YERLERİ

Tarsus' ta 1934 yillari arasinda Gözlü Kule Höyükünde yapilan kazilar bu yörede ilk yerlesmenin Neolitik dönemle basladigi ve Orta Tunç çaka dekin kesintisiz sürdügünü ortaya koymustur. Kent önceleri Toros adiyla anilmis sonradan bu ad Latince de Tarsus olmus ve zamanimiza kadar da gelmistir. Tarsus'u ilk kez kimin kurdugu konusunda çesitli söylenceler vardir. Bunlarin en yaygin olani, kentin Asur Hükümdari Sardanapal'in kurdugudur. Yöreye I.Ö. VII-VII.yy' da geldikleri sanilan Yunanlilarin burada bir yerlesmeyle karsilastiklari kesindir

Kuruluşu 8000 yıl öncelerine Yeni Taş Çağı'na dayanan Tarsus'un adını Kent Tanrısı Sandon'dan (Baal Tarz) aldığı bilinmektedir.

Tarsus'un ismi ve kuruluşu hakkındamitolojilerde ve eski yazarların anlatımlarında çeşitli bilgiler vardır. Bunların hemen hepsi Roma İmparatorluğu çağlarında özellikle Augustos döneminde ortaya çıkmıştır ve hiçbiri tarihi bir gerçek olarak kabul edilemez.

Mitolojiye göre Antik Çağlar'da Tarsus Çayı'na Kilikya'nın yenli halkı Cydnos adını vermiştir. Cydnos mitolojide nehir tanrısına verilen isimdir. Azra Erhat Cydnos için şöyle yazar:"Kilikya'da bugün Tarsus Çayı diye bilinen ırmağın tanrısı. Ana tarafından lapetos'un torunu sayılır. Cydnos'un Parthenios adlı bir oğlu olduğu ve Cydnos Irmağı' nın denize döküldüğü yerde bir kent kurup ona Parthenia demiştir. Burası da bugünkü Tarsus'dur."

Mitolojideki Pegasus (kanatlı uçan at) ya da Bellerofontes Kilikya ovasında yolunu şaşırmış ve Tarsus'un bulunduğu yerde ayağı sakatlanmış olduğundan kente Latince ayak tabanı anlamına gelen Tar-sos adı verilmiştir.

Diğer bir efsaneye göre kentin kurucusu eski Kilikya Tanrısı Sandon ile bir tuttukları Herakles'dir.Herakles'in resimleri MÖ 4. üzyıla ait Tarsus sikkeleri üzerinde bulunmaktadır.

Antik gezgin ve coğrafyacı Strabon "Coğrafya" kitabında kentin kuruluşuyla ilgili olarak:"Tar-sos'a gelince o bir ovada uzanır İo'yu araştırmak üzere Triptolemosla birlikte dolaşan [Argos]]lular tarafından kurulmuştur." şeklinde bir bilgi verir.

Bir efsaneye göre bu kentin kurucusu Perseus'dur. Mitolojinin kahramanlarından biri olan Per-seusHitit döneminde Andrasos olarak bilinen bir köyün yerinde Tarsus kentini kurmuştur.

Diğer bir efsaneye göre Tarsus Tarım Tanrıçası Demeter'İn oğlu Triptolemos tarafından kurulmuştur. Antik Çağ'da Tarsus önemli bir tarım merkeziydi ve bu özelliği antik Tarsus sikkelerinde betimlenmiştir.

Tarsus Mozaiği M.S. 3. yüzyılda yapılan mozaikte Orfeus'un müziği ile vahşi hayvanları uslandırmasına ait tasvir. antakya müzesi.Tarsus adı ve kentin Kilİkya Kralı Syennessis'in yönetim merkezi olduğu ilk defa MÖ 401 yılında Ksenephon'un "Anabasis" kitabında belirtilmektedir. MÖ 5. yüzyılın ikinci yarısından İtibaren Tarsus'a ait sikkeler üzerinde kentin ismi gerek Aramice ve gerekse Grekçe yazı ile Tarz ve Terzi şekillerinde görülmektedir. Tarsus'un bu şekilde bilinen adına çok daha önceleri Asur kaynaklarında rastlanılmaktadır.Asur kaynaklarında önce Kilikya'nın merkezi olarak bildirilen Tarsus Asur Kralı 3.Salmannassar (MÖ 859-825) ve Sanherib'e (MÖ 704-681) ait belgelerde Tarzi şeklinde anlatılmaktadır